Liderlik Nedir? Nasıl Lider Olunur?

1.Liderlik Kavramı: Liderlik Nedir?
2.Liderlik Türleri Nelerdir?
3.Liderliğin Temel İlkeleri: Liderlik Özellikleri Nelerdir?
4.Etkili Liderlik Neden Önemlidir?
5.Lider ile Yönetici Arasındaki Fark Nedir?
6.Rol Model Olmak: Nasıl Lider Olunur?

Liderlik Kavramı: Liderlik Nedir?

Liderlik, bir grup ya da topluluğu belli bir amaç doğrultusunda yönlendirerek bu grup üzerinde ilham verici ve motive edici bir etki gösterme yeteneğidir. Geleneksel olarak liderler, grubun hedefleri doğrultusunda sahip oldukları vizyonla bir strateji belirler. Bu strateji, hedeflere ulaşmanın güzergahının çizilmesi anlamına gelir. Bununla birlikte liderlerin çoğunlukla göz ardı edilen farklı bir yönü, misyonu daha vardır.

Liderlik, rol model olmayı gerektirir. Grup ya da topluluğun ilham kaynağı olur. Dolayısıyla gruba tabii olan her bir fert, lider ile benzer tutumlar, davranışlar, düşünce kalıpları sergilemeye eğilimlidir.  Etkili liderlik ise belli başlı vasıflara sahip olmayı gerektirir. Vizyon, iletişim, motivasyon, kararlılık, empati yapma, adalet, eşitlik gibi vasıflar, bir liderde bulunması gereken özelliklerdir. Ayrıca liderler, çok büyük oranda söylediklerini faaliyete geçiren ve eylem konusunda tutarlı kişilerdir.

Diğerlerinden sahip oldukları ilkeler ve değerler üzerinden ayrılır. Bazı durumlarda, ilkelerin ve değerlerin yaratıcısı konumundadır. Bu doğrultuda lider olmak, bazı yetkinliklerimizi geliştirerek belli başlı dürtüleri ise törpülemekle mümkündür. Her bir lider, rol model olmak durumundadır. YGA, liderlik tanımını ve liderlik yetkinliklerini rol model kavramı üzerinden anlar. Rol model olmak, çocukluk döneminden itibaren belli başlı özelliklerimizi geliştirerek kararlılık, azim, irade ve dayanışma ile değerler yaratmayı ifade eder.

Liderlik Türleri Nelerdir?

Dönüşümsel Liderlik Neden Önemli?

Liderlik kavramı, temel olarak yönetim biçimi üzerinden değerlendirilir. Önderin verdiği kararları hangi zemine dayandırarak verdiği, liderliğin türünü de belirler. Tam da bu yüzden liderliğin tanımı içerisinde doğrudan lidere yönelik bazı özellik ve yetkinlikler yer alır. En nihayetinde karar verici olan lider, strateji geliştirme sürecinde katılımcılık ya da otoriterlik gibi yaklaşımları benimseyebilir.

Liderlerin karar verme sürecinde benimsediği karar alma mekanizması, uyguladığı liderliğin türünü de önemli ölçüde belirler. Bu doğrultuda günümüzde geleneksel anlamda tanımlanan liderlik türleri şu şekilde özetlenebilir:

• Laissez-Faire Liderlik: Liderin karar alma sürecinde grup üyelerine tam anlamıyla özgürlük tanıdığı ve karar alma sürecine çok büyük oranda müdahil olmadığı bir tarzdır. Az müdahale ve bağımsızlık ön plana çıkar. Fakat sorumluluk da eşit ölçüde grup üyeleri içerisinde paylaşılır. Liderin sorumlulukları diğer liderlik türlerine oranla daha azdır.
• Otoriter Liderlik: Otoriter liderlik, otokratik bir liderin aldığı kararlar strateji belirlediği durumları ifade eder. Çoğunlukla lider, grup üyelerinden gelen sınırlı fikir ve görüşler ile karar verme mekanizmasının merkezindedir. Sıkı kontrol ve disiplin gerektirir.
• Demokratik Liderlik: Grup üyelerinin katılımlarını teşvik eden ve karar alma sürecinde her bir üyenin fikrini açık bir şekilde belirtebildiği ve lider tarafından alınan herhangi bir yaptırımlar karşılaşmadıkları liderlik modelidir. Bu liderlik tarzında, karar alma süreci genellikle grup tartışmaları ve katılımıyla gerçekleşir.
• Dönüşümsel Liderlik: Liderlerin takım üyelerini motive etme konusunda eğilim gösterdikleri ve bu duruma öncelik verdikleri liderlik türüdür. Bu türde liderler, genellikle ilham vericidir. Ve rol model olma konusunda eğilim gösterir. Liderin vizyonları grup üyelerine sirayet eder ve grup üyeleri bu vizyon doğrultusunda belirlenen hedeflere ulaşma konusunda cesaretlidir.
• Duygusal Zeka Liderliği: Liderin kişisel yetkinliklerini en fazla ön plana çıkardığı liderlik türüdür. Duygusal zekasını kullanarak grup üyelerini etkileyen lider, sahip olduğu yetkinliklerle etkileyici bir pozisyondadır.

Tüm bu liderlik türlerinin kendi içerisinde çeşitli avantajları ve dezavantajları vardır. Lider olmak, bu dezavantaj ve avantajları etkili şekilde değerlendirerek şartlar doğrultusunda en uygun stratejiyi belirlemeyi mutlak olarak gerektirir.

Liderliğin Temel İlkeleri: Liderlik Özellikleri Nelerdir?

Liderlik, kendi içerisinde birçok özelliği içeren oldukça kompleks bir kavramdır. Tam da bu yüzden liderler, aynı zamanda grup içerisinde rol model ve ilham verici olarak kabul edilir. Lider olmak için bazı önemli yetkinliklere ve özelliklere sahip olmakla birlikte bu özelliklerin geliştirilmesi ya da sonradan kazanılması da mümkündür.

Liderlik özellikleri ve liderlerin sahip olması gereken temel yetkinlikleri şu şekilde sıralamamız mümkündür:

• Herkesten farklı olarak vizyon sahibi olmak
• Güçlü bir empati yapabilme yeteneği
• Karar verme ve sorumluluk alma bilinci
• İletişim ve herkesi etkileyebilme yeteneği
• Motivasyon sağlayıcı donanımlar
• Güvenirlik ve uygun şartlarda esnek olabilme
• Problem çözme konusunda yol gösterici olma

Başarılı bir liderlik ve yöneticilik için liderin bu özelliklere sahip olması önemlidir. Ayrıca bunlara ek olarak liderin dürüst olması ve bütünlüklü düşünerek karar alma süreçlerini detaylı şekilde planlaması da gerekebilir.

Etkili Liderlik Neden Önemlidir?

Liderlik, belli başlı özellik ve vasıflara sahip olmayı gerektirdiği gibi bu özellikleri etkili şekilde kullanmayı da gerektirir. Liderin tüm potansiyelini en verimli şekilde kullandığı durumları ise etkili liderlik olarak tanımlamak mümkündür. Takımın yönlendirilmesi, sorumluluk alma, çalışma verimliliğinin artırılması ve inovasyon sağlama, gerekli hallerde değişim cesaretini gösterme gibi tüm eylemler, liderin iradesi doğrultusunda ortaya çıkar.

Lider ile Yönetici Arasındaki Fark Nedir?

Liderlik ve yöneticilik, günümüzde yaygın biçimde birbiriyle karıştırılan iki farklı unsurdur. Bu iki aktör, temel anlamda yönetimsel süreçlerin içeriği açısından birbirinden ayrılır. Yönetici, çoğunlukla var olan süreçlerin yönetilmesi ve bu süreç içerisinde organizasyonların yetki ve görevleri doğrultusunda belirlenmesi hususunda karar alır.

Yönetici, her zaman yönetişimsel süreç içerisinde grup üyelerine ya da organizasyona vizyon koymak zorunda değildir. Fakat liderlik, aynı zamanda vizyon sahibi olmayı gerektirir. Lider, grubuna ve takımına karşı sorumludur ve bir vizyon koymalıdır. Ayrıca liderler, cesaretlendirici ve motive edici özellikleriyle grup için bir rol model olma özelliğine sahiptir. Yöneticiler ise hiyerarşik yapının bir parçasıdır.

Rol Model Olmak: Nasıl Lider Olunur?

Liderlik, doğuştan gelen yeteneklerin uygun şekilde kullanılması sonucunda gelişen bir süreç değildir. Sadece, kişinin tabiatı gereği sahip olduğu özellikleri kullanmasıyla sınırlı değildir. Aynı zamanda liderlik, sonradan kazanılabilir.

Lider yönümüzü geliştirmek istiyorsak kendimizi tanımak, vizyon sahibi olmak, dünyayı ve dünyanın sorunlarını takip etmek, inovasyona önem vermek, sürekli gelişime açık olmak, takım çalışması ve işbirliği konusunda açık fikirli davranmak gibi özelliklerimizi geliştirmemiz gerekir. Tüm bu özelliklerin geliştirilmesi ise çoğunlukla alacağımız iyi bir eğitim, liderlik kitapları ve liderlik eğitimleri ve  kazanacağımız etkili ve yeni bir bakış açısı ile mümkündür.

Sahip olduğumuz yetenekleri açığa çıkarmak, bazı özelliklerimizi ise çok daha güçlü şekilde kullanmak için bu araç setlerine ihtiyacımız vardır. Çocuklarımız içinse rol model olmayı teşvik edici eğitimler, geleceğin liderlerini yaratma konusunda son derece belirleyicidir. YGA, Global Impact programlarıyla çift kanatlı rol model gençler yetiştirmeye odaklanıyor. YGA proje ve programları ile gençlerin sorumluluk alma ve dünya sorunlarına karşı çözümler üretme yetkinlikleri destekleniyor.